หมอธีระเผ ย แม้รักษาโควิ ดหาย แต่อาการคงค้างเพียบ
หมอธีระ ชี้อาการคงค้างเพียบ แม้รักษาโ ควิ ดหาย กินเวลานาน โร คนี้ไ ม่กระจอก
หมอธีระ วรธนารัตน์ เผยไ ม่เป็นจะดีที่สุด ชี้โ รคโควิ ด ไ ม่กระจอก แม้ผู้ป่ว ยจะรักษาหายแล้ว แต่ยังคงมีอาการคงค้างมากมาย ตั้งแต่ไ อ อ่อนล้า หายใ จลำบ าก ไปถึงขั้นกล้ามเ นื้อหัวใ จอักเ สบ
วันที่ 7 ธันวาคม 2563 รศ. นพ.ธีระ วรธนารัตน์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทย าลัย ได้มีการโพสต์ข้อความให้ความรู้เกี่ยวกับโร คโควิ ด ผ่านเฟซบุ๊ก Thira Woratanarat ระบุว่า โ รคนี้ไ ม่กระจอก แม้ผู้ป่ว ยที่ติดเ ชื้อโ ควิ ด และเข้ารับการรักษาจนหายดีแล้ว แต่ยังคงมีอาการคงค้างอยู่ อาทิ อาการไ อ, หายใ จลำบา ก, อ่อนล้า, เจ็ บหน้าอ ก, อาการผิ ดปกติจากระบบหัวใ จและหล อดเลื อด เช่น ลิ่ มเลือ ดอุดตั น กล้ามเนื้ อหัวใ จอักเส บ และอาการผิ ดปกติจากระบบประสา ท เช่น ป วดหัว จำอะไรไ ม่ค่อยได้ ชั ก ซึมเ ศร้า
ทั้งนี้ คุณหมอทิ้งท้ายว่า โร ค c o v i d การไ ม่ติดเชื้ อโควิ ดย่อมจะดีที่สุด
สำหรับรายละเอี ยด มีดังนี้
“โควิ ดเรื้ อรั ง” เรื่องที่รู้แล้วจะไ ม่อยากติดเชื้ อ
เช้านี้มีน้องผู้ชายคนหนึ่งถามในกลุ่มท่องเที่ยวยุโรป ว่ามีใครมีอาการแบบเขาบ้างไหม หลังจากเขาติดเ ชื้อมา พอหายป่ วยแล้วกลับยังมีอาการเจ็ บหน้าอ กอยู่ตลอด
มีคนมาตอบหลายต่อหลายคน โดยจำนวนไ ม่น้อยก็แจ้งว่ามีอาการคงค้างอยู่เช่นกัน
ผมตอบน้องเขาไปว่า ผู้ติดเชื้ อโควิ ดนั้นแม้รักษาหายแล้วก็จะยังมีอาการคงค้างอยู่ได้ เช่น อ่อนเพลี ย ปว ดข้ อ หายใ จลำบ าก ฯลฯ โดยทางการแพทย์เราเรียกภาวะนี้ว่า “Chronic COVID” หรือ “Long COVID” หรือ “COVID Long Hauler” เกริ่นมาให้พวกเราฟัง พร้อมกับถือโอกาสทบทวนความรู้เกี่ยวกับเรื่องนี้ไปด้วยในตอนเช้าวันนี้
หากไปดูในฐานข้อมูลวิชาการแพทย์ PubMed จะพบว่ารายงานวิจัยเกี่ยวกับเรื่องนี้ยังมีจำนวนน้อยมาก อ่านดูเนื้ อหาแล้วต่ำกว่าสิบเรื่อง
คำถามที่ 1 : ภาวะ Chronic COVID/Long COVID/COVID Long Hauler นี้พบบ่อยมากน้อยเพียงใด ?
คำตอบ : ขณะนี้เชื่ อว่า ราว 30-40 เปอร์เซ็นต์ ของผู้ป่ว ยโควิ ดที่แม้จะได้รับการดูแลรักษาจนหายแล้ว จะมีอาการคงค้าง เป็นภาวะนี้ได้ ตั้งแต่หลายสัปดาห์ไปจนถึงหลายเดือน และยังไ ม่รู้ว่าจะยาวนานไปเพียงใด เนื่องจากโร คโควิ ดนี้เป็นโร คใหม่ไ ม่ถึงปี ดังนั้น จึงมีความเป็นไปได้ว่าจะนานเป็นปี ๆ หรือนานกว่านั้นได้
คำถามที่ 2 : มีงานวิจัยที่ทำการประเมินโอกาสเป็นภาวะนี้มากน้อยเพียงใด ?
คำตอบ : แรกเริ่มเดิมที ทีมแพทย์จากอิตาลีได้รายงานไว้ว่า มีผู้ป่ วยโควิ ดที่ออกจากโรงพย าบาลไปแล้ว มีอาการคงค้างอยู่ถึง 87 เปอร์เซ็นต์ ไ ม่ว่าจะเป็นอ่อนล้า หอบเหนื่ อย เจ็ บหน้าอ ก ปว ดข้ อ ฯลฯ ต่อมา มีทีมจากสหราชอาณาจักร ที่ทำการสำรวจผ่านแอปพลิเคชันในมือถือ รายงานว่ามีผู้ป่ว ยโควิ ดที่มีอาการคงค้างต่าง ๆ อยู่ราว 10 เปอร์เซ็นต์ ทั้งนี้ เ ชื่อว่าการที่สำรวจพบน้อยกว่ารายงานก่อนหน้านี้ เนื่องจากเป็นการสำรวจในประชากรทั่วไป ที่ตรวจพบว่าติดเชื้ อแต่ไ ม่ได้มาพบแพทย์ที่โรงพย าบาล
มีอีกหลายรายงานที่พบว่าโอกาสเกิดอาการคงค้างแ ตกต่า งกันไปในแต่ละประเทศ เช่น อเมริกา ได้รายงานว่ามีเพียง 65 เปอร์เซ็นต์ ของผู้ป่วยโควิ ดที่รักษาแล้วประเมินว่าฟื้นคืนไปสู่สภาวะปกติก่อนป่ วยได้
ล่าสุดทีมวิจัยจากเดนมาร์กและหมู่เกาะแฟโร ได้ทำการสำรวจในผู้ป่ว ยโควิ ดที่ไ ม่ได้นอนรักษาตัวในโรงพย าบาล จำนวน 180 คน พบว่ามีถึง 53.1 เปอร์เซ็นต์ ที่มีอาการคงค้างหลังจากเริ่มมีอาการตอนแรกเกิน 4 เดือน โดยอาการคงค้างแต กต่า งกันไป ตั้งแต่อ่อนล้า ปว ดข้ อ ดมไ ม่ได้กลิ่น ลิ้ นรับรสไ ม่ได้
แม้ยังไ ม่สามารถทำการวิเครา ะห์อภิมานเพื่อรวมผลการประเมินโอกาสการเกิดอาการคงค้างได้ แต่เชื่ อว่ามีผู้ป่ วยราว 30-40 เปอร์เซ็นต์ ที่จะประสบปัญหาอาการคงค้าง
คำถามที่ 3 : อาการคงค้างมีอะไรบ้าง ?
คำตอบ : ไ อ, หายใ จลำบ าก, อ่อนล้า, เจ็ บหน้าอ ก, อาการผิ ดปกติจากระบบหัวใ จและหลอดเลื อด เช่น ลิ่ มเลื อดอุดตัน กล้ามเนื้ อหัวใ จอักเส บ, อาการผิ ดปกติจากระบบประสา ท เช่น ป วดหัว จำอะไรไ ม่ค่อยได้ ชั ก ซึมเศ ร้า เป็นต้น
คำถามที่ 4 : หากเป็นแล้วต้องทำอย่างไร ?
คำตอบ : เนื่องจากโ รคโควิ ดนี้เป็นโร คใหม่ และภาวะอาการคงค้างเหล่านี้ก็เป็นสิ่งใหม่ที่การแพทย์ทั่วโลกเพิ่งได้เจอ จึงยังมีความรู้ที่จำกั ดมาก ส่วนใหญ่อาการคงค้างที่เกิดขึ้นก็จะได้รับการดูแลรักษาตามลักษณะของแต่ละอาการไป
ขณะนี้หลายประเทศทั่วโลกก็เริ่มมีแนวคิดที่จะจัดตั้งคลินิกหรือแผนกที่ดูแลรักษาผู้ป่ วยที่มีอาการคงค้างหลังจากติดเชื้ อโควิ ด เนื่องจากมีจำนวนมากขึ้นเรื่อย ๆ ทั้งนี้ คาดว่าผู้ที่ได้รับผลกระทบในปัจจุบันน่าจะมีมากมายหลายล้านคน
ดังนั้น การไ ม่ติดเชื้ อโควิ ดย่อมจะดีที่สุด หากผมเป็นกระทรวงสาธารณสุข ผมคงจะให้ความรู้แ ก่ประชาชนในเรื่องนี้ เพื่อที่จะป้องกันตัวอย่างเต็มที่ไ ม่ให้ติดเ ชื้อ
นอกจากนี้ผมคงจะย้ำเตือ นเสมอว่า #โควิ ดไ ม่ใช่โร คประจำถิ่น #การติดเ ชื้อไ ม่ใช่เรื่องปกติ #ยึดติด0ไ ม่ได้แต่เลี่ ยงการนำความเสี่ ยงสู่ประเทศได้ #ไ ม่ใช่เน้นโกยเงินแลกเชื้อ #โร คนี้ไ ม่กระจอก”
ขอบคุณข้อมูลจาก เฟซบุ๊ก Thira Woratanarat